2008/12/25

“Dwaaltocht door de herinnering van een hond”

Daar staat hij. Oren half omhoog getrokken, poten krom maar strak als takken, de korte blauwzwarte haren glanzen als een raaf in morgendauw. Het ogenvlies lijkt te zijn overtrokken met een matte huid. Hij bibbert. Opeens begint hij te blaffen - in zijn geval meer ‘bloffen’ - zijn haar gaat overeind maar dan… hij wiegelt en kronkelt met zijn kont en kwispelt met zijn gecoupeerde staart. De matte glans op de ogen verdwijnt en proestend en hijgend van vreugde maakt van de zoeven nog agressieve vierbener een adorabel beestje. “Een ritueel dat ik nooit zal vergeten.”, herinnert Johan zich. Zijn expressionistisch beeldverhaaldebuut QVAESTIO tracht vele momenten uit het leven van zijn wijlen hond te reconstrueren. “Ook zulke visies die ik slechts vermoed. Mijn hond was kortzichtig. Dat verklaart zijn merkwaardig begroetingsritueel. Toch reageerde hij soms heel apart. Zo begon hij spontaan en werkelijk boos te blaffen als ik de naam ‘Bobbie’ riep. Of hij begon in je schoenen te bijten als je je voet onverwachts bewoog. Alleen-zijn was al helemaal een ramp maar hij leek te genieten als hij Maria Callas op tv hoorde. Dan zat hij op zijn platte kont, vierkant voor de buis en kopdraaiend als een uil.”

“Ik begrijp dat vele striplezers moeite zullen hebben om een rode draad te vinden of wijs te worden uit de beeldenpotpourri. Dat wil ik ook. Ik stelde me namelijk de vraag of het mogelijk is om met illustraties het onbewuste aan te wakkeren. Met muziek en met geur lukt dat wel en ik ervoer jarengeleden een gevoelsbeleving toen ik in een wachtkamer naar een reproductie van Kandinsky zat te staren. Later ontdekte ik dat het werk van Francis Bacon, Jackson Pollock en andere expressionistische kunstenaars veel meer met je doet dan je op het eerste moment ziet. Ik ben nog steeds gefascineerd door veel werk van zulke meesters.” Vandenblink ontkent stellig dat hij een expert is, “Ik heb weinig verstand van kunst en schildertechnieken maar het inspireert me wel. Misschien omdat ik me nog niet in al die technieken heb verdiept lukt het me daarom om dat te maken wat ik voor ogen heb. En je grenzen verleggen.”

“Ken je zulke momenten waar het lijkt dat je een bepaalde situatie al eerder hebt beleefd? Fascinerend, niet? Hoe kan dit? Je kunt een verklaring zoeken in de neurologie maar de kans dat je dan de magie van zulke momenten ruineert is groot. Ik wilde zulke momenten uitwerken en toepassen in een ander context. Ik heb in een dip, amper een jaar geleden, heel veel nagedacht en gezocht naar verklaringen. Een veelvoudig instrument is schrijven. Maar om het zoveelste boek te schrijven over een man in een depressieve bui, dat trok ik niet. Wie wil dat lezen? Wel waagde ik me met onderbouwde verbale hulp van een goede vriendin weer een oude passie te activeren: tekenen. Een paar pogingen later, ik heb een paar gagstrips gemaakt over de taxichauffeuse P.Unk (een dierenstrip), The Horoscopean en ?+!/Dr. Boolhoofd, een medische gagstrip en een paar cartoons, jeukte het weer. Er zat weer inkt aan mijn vingers.“

Johan ruikt aan een QVAESTIO boekje en vervolgt zijn relaas met een stapje terug in de tijd. “In hoeverre het kan, ik wilde met dit boekje de herinneringswereld van mijn dode hond reconstrueren. De switch van materiaal, plakkaatverf, houtskool, stift, tekenpen, wasco en acrylverf, de onorthodoxe opmaak en kleurtransformaties leveren het gewenste resultaat op. Eveneens zorgt het bobbelig opgedroogde tekenpapier bij dat de beelden lijken te leven.” Over de titel is nagedacht. “Hoe meer ik begon te fantaseren hoe meer ik me transformeerde in de gedachtewereld van een slechtziende hond. Mijn hond heeft misschien de helft van zijn leven constant met een vraagteken boven het hoofd rondgelopen. Zijn nieuwsgierige aard en aantrekkingskracht op andere dieren, maakt niet uit of het IJslandse pony’s, stieren uit Innviertel (streek in Ober-Osterreich), plagende chihuahua’s, venijnige katers, marcherende kauwen, kruipende vliegende herten of briesende ganzen waren, moeten voor een uitgebalanceerd leven hebben gezorgd. Vreemde mensen beangstigden hem echter wel. Op een enkeling na en dat waren meestal vrouwen… ja, zo baasje zo… het pavlov-effect werkt schijnbaar ook zonder stroomstoten of beloningskoekjes…Mijn hond leek veel op mij.”

“Ik heb overwogen om op de achterkant van het boek een passend gedicht te zetten en de inleiding die we ook in het persbericht hebben gezet: De grijns van zijn martelaar. De zelfmoord van God. De explosie van een bloem. De geur van eenzaamheid. Herinneringen aan het kwaad. Angst voor liefde. Het kabaal van agressiviteit. Het wordt waargenomen. Maar door wie? En hoe? En waarom? Het antwoord krijg je aan de hand van beelden, kleurtransformaties en individuele interpretatie. Of?”

“Maar wij, de uitgever en ik, dachten dat de coverillustratie, weliswaar cryptisch, voldoende een hint geeft. Je zult een herinneringstrip herkennen. Ik heb eerder overwogen om ook een tekstversie van QVAESTIO te maken en een luisteradvieslijstje op de achterkant van het boek te zetten, net zoals Cosey dat deed. Het gevaar bestaat dan dat je de fantasie van de lezer te veel stuurt en beïnvloedt, zijn inbeeldingsvermogen onderschat en interpretatievrijheid inperkt. Toch kan een stuk van Andy Summers & Robert Fripp, e.s.t., Haindling, Mark Hollies of Kreidler een mooie meerwaarde zijn. Muisdode stilte met slechts een huilende herfstwind werkt ook. De vraagtekens die mijn hond voortdurend meedroeg, en dat kon je soms echt van zijn gezicht lezen, zullen vele lezers van QVAESTIO ook hebben. Dat is ook de bedoeling! De beste condities om mijn boek te consumeren zijn: een weeklang geen antidepressiva, eenzame isolatie en urenlange mediteersessies.”

“Slordige techniek? Amateuristisch geklieder? Zei men dat ooit niet over Karel Appels werk?”, Johan lacht, “Ik heb bewust voor deze ‘techniek’ gekozen. De Klare Lijn, mijn persoonlijke lievelingstekenstijl, werkt hier niet. Zeker het spontane karakter gaat dan verloren. Toch is er weinig aan het toeval overgelaten. Ik heb een aantal scènes geschrapt. Ogen en blikken waren voor mijn hond het meetinstrument om vreemden te keuren en te scannen. Evenals lichaamstaal.”

“Zojuist ben ik begonnen een paar superteksten van mijn naamgenote Kieren in een stripvorm te gieten en de eerste schetsen beloven veel. Kieren ken je misschien als actrice in een aantal Amerikaanse films en series (Numb3rs) en ze schrijft ook filmscenario’s. Haar eerste reactie op mijn voorstel was ‘beter 2 Vandenblinken dan 1’, zegt Johan met grote grijns in het gezicht. Werktitel voor de reeks luidt: ‘Sounds Of The City’.